Türk Ceza Kanununda adli para cezası şu şekilde düzenlenmiştir:
(1) Adlî para cezası, beş günden az ve kanunda aksine hüküm bulunmayan hallerde yedi yüz otuz günden fazla olmamak üzere belirlenen tam gün sayısının, bir gün karşılığı olarak takdir edilen miktar ile çarpılması suretiyle hesaplanan meblağın hükümlü tarafından Devlet Hazinesine ödenmesinden ibarettir.
(2) En az yirmi ve en fazla yüz Türk Lirası olan bir gün karşılığı adlî para cezasının miktarı, kişinin ekonomik ve diğer şahsi halleri göz önünde bulundurularak takdir edilir.
(3) Kararda, adlî para cezasının belirlenmesinde esas alınan tam gün sayısı ile bir gün karşılığı olarak takdir edilen miktar ayrı ayrı gösterilir.
(4) Hakim, ekonomik ve şahsi hallerini göz önünde bulundurarak, kişiye adlî para cezasını ödemesi için hükmün kesinleşme tarihinden itibaren bir yıldan fazla olmamak üzere mehil verebileceği gibi, bu cezanın belirli taksitler halinde ödenmesine de karar verebilir. Taksit süresi iki yılı geçemez ve taksit miktarı dörtten az olamaz. Kararda, taksitlerden birinin zamanında ödenmemesi halinde geri kalan kısmın tamamının tahsil edileceği ve ödenmeyen adlî para cezasının hapse çevrileceği belirtilir.
- Adli para cezasının seçimlik ceza olarak öngörüldüğü suçlarda hakim Adli Para cezasının tercih ettiğinden Adli Para cezasının miktarı ne şekilde belirlenecektir ?
Türk Ceza Kanunun 61.maddesinin 9. fıkrasında adli para cezasının seçimlik ceza olarak öngörüldüğü suçlarda öngörülen cezaya ilişkin gün biriminin alt sınırı o suç tanımındaki hapis cezasının alt sınırından az, üst sınırı da hapis cezasının üst sınırından fazla olamaz. Örnekle; Türk Ceza Kanunu 86.maddesinin 2. fıkrasında düzenlenen basit tıbbi müdahale ile giderilebilecek şekilde yaralanmaya neden olacak kasten yaralama suçları için öngörülen ceza 4 aydan 1 yıla kadar hapis veya Adli para cezasıdır.
- Adli para cezası nasıl hesaplanır ?
Hakimin bu cezalar içerisinde adli para cezasını tercih etmiş olması durumunda adli para cezasının miktarı cezaya ilişkin gün biriminin alt sınırı o suç tanımındaki hapis cezasının alt sınırından az olmayacaktır.
Örneğin ; Burada kişiye alt sınırdan ceza verdiğiniz takdirde bu cezanın hürriyeti bağlayıcı Ceza’ nın alt sınırı 4 ay olduğuna göre buradaki gün para cezasını da bizim 4 ay karşılığı gün 30 gün ile çarpmak suretiyle 120 gün olarak belirlememiz gerekecektir yani 4 ay hürriyeti bağlayıcı ceza ön görüldüğüne göre adli para cezasının miktarı da hapis cezasının alt sınırından az olamayacağı için 4 ayı 30 gün ile çarpılacağız ve 120 gün Adli para cezası belirlememiz gerekecektir.
- Adli para cezasına çevirme işlemi nasıl yapılır ?
120 gün adli para cezasını belirledikten sonra Türk Ceza Kanunu 52.maddesi uyarınca adli para cezasına çevrilmesi gerekecektir çevirme işlemi adli para cezasının en az 20 (yirmi)en fazla 100 (yüz) TL olarak bir gün karşılığı miktarı kişinin ekonomik ve diğer şahsi halleri göz önünde bulundurularak takdir edilecektir. Burada alt sınırdan bir para cezası belirleme yolundan gideceğimizi bahsedecek olursak 120 gün adli para cezasının Günlüğü takdiren 20 TL’den olmak üzere adli para cezasına çevireceğiz bu durumda elde edeceğiniz sonuç adli para cezası 2400 TL Adli para cezası olacaktır.
- Adli para cezasında iyi hal indirimi nasıl hesaplanır ?
Para cezası üzerinden Eğer 62. maddedeki iyi hal indirimi yapılacaksa bunun üzerinden 1/6 oranında indirim yapmanız gerekecektir ve bu indirim sonucunda da sonuç cezanın tespit edilmiş olması söz konusu olacaktır.
(1) Fail yararına cezayı hafifletecek takdiri nedenlerin varlığı halinde, ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası yerine, müebbet hapis; müebbet hapis cezası yerine, yirmibeş yıl hapis cezası verilir. Diğer cezaların altıda birine kadarı indirilir.
(2) Takdiri indirim nedeni olarak, failin geçmişi, sosyal ilişkileri, fiilden sonraki ve yargılama sürecindeki davranışları, cezanın failin geleceği üzerindeki olası etkileri gibi hususlar göz önünde bulundurulabilir. Takdiri indirim nedenleri kararda gösterilir.
ADLİ PARA CEZASININ BELİRLENMESİ
Türk Ceza Kanununda adli para cezası şu şekilde düzenlenmiştir:
(1) Adlî para cezası, beş günden az ve kanunda aksine hüküm bulunmayan hallerde yedi yüz otuz günden fazla olmamak üzere belirlenen tam gün sayısının, bir gün karşılığı olarak takdir edilen miktar ile çarpılması suretiyle hesaplanan meblağın hükümlü tarafından Devlet Hazinesine ödenmesinden ibarettir.
(2) En az yirmi ve en fazla yüz Türk Lirası olan bir gün karşılığı adlî para cezasının miktarı, kişinin ekonomik ve diğer şahsi halleri göz önünde bulundurularak takdir edilir.
(3) Kararda, adlî para cezasının belirlenmesinde esas alınan tam gün sayısı ile bir gün karşılığı olarak takdir edilen miktar ayrı ayrı gösterilir.
(4) Hakim, ekonomik ve şahsi hallerini göz önünde bulundurarak, kişiye adlî para cezasını ödemesi için hükmün kesinleşme tarihinden itibaren bir yıldan fazla olmamak üzere mehil verebileceği gibi, bu cezanın belirli taksitler halinde ödenmesine de karar verebilir. Taksit süresi iki yılı geçemez ve taksit miktarı dörtten az olamaz. Kararda, taksitlerden birinin zamanında ödenmemesi halinde geri kalan kısmın tamamının tahsil edileceği ve ödenmeyen adlî para cezasının hapse çevrileceği belirtilir.
- Adli para cezasının seçimlik ceza olarak öngörüldüğü suçlarda hakim Adli Para cezasının tercih ettiğinden Adli Para cezasının miktarı ne şekilde belirlenecektir ?
Türk Ceza Kanunun 61.maddesinin 9. fıkrasında adli para cezasının seçimlik ceza olarak öngörüldüğü suçlarda öngörülen cezaya ilişkin gün biriminin alt sınırı o suç tanımındaki hapis cezasının alt sınırından az, üst sınırı da hapis cezasının üst sınırından fazla olamaz. Örnekle; Türk Ceza Kanunu 86.maddesinin 2. fıkrasında düzenlenen basit tıbbi müdahale ile giderilebilecek şekilde yaralanmaya neden olacak kasten yaralama suçları için öngörülen ceza 4 aydan 1 yıla kadar hapis veya Adli para cezasıdır.
- Adli para cezası nasıl hesaplanır ?
Hakimin bu cezalar içerisinde adli para cezasını tercih etmiş olması durumunda adli para cezasının miktarı cezaya ilişkin gün biriminin alt sınırı o suç tanımındaki hapis cezasının alt sınırından az olmayacaktır.
Örneğin ; Burada kişiye alt sınırdan ceza verdiğiniz takdirde bu cezanın hürriyeti bağlayıcı Ceza’ nın alt sınırı 4 ay olduğuna göre buradaki gün para cezasını da bizim 4 ay karşılığı gün 30 gün ile çarpmak suretiyle 120 gün olarak belirlememiz gerekecektir yani 4 ay hürriyeti bağlayıcı ceza ön görüldüğüne göre adli para cezasının miktarı da hapis cezasının alt sınırından az olamayacağı için 4 ayı 30 gün ile çarpılacağız ve 120 gün Adli para cezası belirlememiz gerekecektir.
- Adli para cezasına çevirme işlemi nasıl yapılır ?
120 gün adli para cezasını belirledikten sonra Türk Ceza Kanunu 52.maddesi uyarınca adli para cezasına çevrilmesi gerekecektir çevirme işlemi adli para cezasının en az 20 (yirmi)en fazla 100 (yüz) TL olarak bir gün karşılığı miktarı kişinin ekonomik ve diğer şahsi halleri göz önünde bulundurularak takdir edilecektir. Burada alt sınırdan bir para cezası belirleme yolundan gideceğimizi bahsedecek olursak 120 gün adli para cezasının Günlüğü takdiren 20 TL’den olmak üzere adli para cezasına çevireceğiz bu durumda elde edeceğiniz sonuç adli para cezası 2400 TL Adli para cezası olacaktır.
- Adli para cezasında iyi hal indirimi nasıl hesaplanır ?
Para cezası üzerinden Eğer 62. maddedeki iyi hal indirimi yapılacaksa bunun üzerinden 1/6 oranında indirim yapmanız gerekecektir ve bu indirim sonucunda da sonuç cezanın tespit edilmiş olması söz konusu olacaktır.
(1) Fail yararına cezayı hafifletecek takdiri nedenlerin varlığı halinde, ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası yerine, müebbet hapis; müebbet hapis cezası yerine, yirmibeş yıl hapis cezası verilir. Diğer cezaların altıda birine kadarı indirilir.
(2) Takdiri indirim nedeni olarak, failin geçmişi, sosyal ilişkileri, fiilden sonraki ve yargılama sürecindeki davranışları, cezanın failin geleceği üzerindeki olası etkileri gibi hususlar göz önünde bulundurulabilir. Takdiri indirim nedenleri kararda gösterilir.
Av. Kübra Nur SAKMANLI
